MỤC LỤC
[0.0] Lời giới thiệu
Lời nói đầu
[1.1] Phần
I - LÝ THUYẾT
1.1 Phật giáo
1.2 Những Giai Ðoạn Tuệ Giác
1.3 Ba mươi bảy pháp Bồ Ðề Phần
[1.2]
1.4 Tứ Diệu Ðế
[1.3]
1.5 Thiền Minh Sát
1.6 Sát Na Hiện Tại và Thực Tướng Pháp
1.7 Nhiệt Tâm Tinh Cần, Chánh Niệm Tỉnh Giác, Khéo Tác Ý Và Học Tập
1.8 Những Cội Nguồn Bất Thiện, Những Cội Nguồn Của Những Hành Ðộng Xấu
[1.4]
1.9 Sự Khác Biệt Giữa Thiền Chỉ Và Thiền Quán
1.10 Danh Pháp và Sắc Pháp
1.11 Những Ðiều Kiện Làm Lu Mờ Tam Tướng
1.12 Mười Hai Nhân Duyên
[2.1] Phần
II - THỰC HÀNH
2.1 Tóm Tắt Sự Tu Tập
2.2 Tu Tập
[2.2]
2.3 Thảo luận sự tu tập
2.4 Kết luận
[3.0] Phần
III - KẾT QUẢ
Mười Sáu Tuệ
[4.1] Phần
IV - TỔNG KẾT
[4.2] Phụ
lục A - Vấn đáp với thiền sinh
[4.3] Phụ
lục A - Vấn đáp với thiền sinh (tiếp theo)
[5.0] Phụ
lục B - Một điển hình của sở hữu tâm
Phụ lục C - Thuật ngữ Pāli
LỜI GIỚI THIỆU
Trong tất
cả các thiền sư cận đại, bà Achaan Naeb là một thiền sư đặc biệt hơn cả.
Bà là một nữ cư sĩ đã từng dạy thiền, dạy đạo cho các bậc cao tăng, trong đó có
cả ngài HỘ TÔNG, Tăng thống Giáo hội Tăng già Nguyên thủy Việt Nam cũng đã từng
theo học thiền với bà một thời gian.
Năm 44 tuổi, Bà đã bắt đầu dạy
thiền và thiết lập nhiều trung tâm thiền định. Sau cùng, nhờ sự ủng hộ của
Hoàng gia Thái, Bà đã thành lập Hội Nghiên Cứu Phật Học Về Sức Khỏe Tâm Thần
tại chùa Sraket,Vọng Các. Bà đã nêu ra nhiều chủ trương quan trọng cho việc tu
tập.
Truớc hết, Bà nhấn mạnh rằng
hành giả, trước khi bắt đầu thực hành phải có một hiểu biết chính xác về pháp
học và sau đó với pháp hành đứng đắn, sẽ đi tới trí tuệ minh sát.Về pháp học,
Bà đòi hỏi phải biết rõ: ngũ uẩn (danh pháp, sắc pháp), 12 xứ, 18 giới, 22
quyền ( indriya ), Tứ Diệu Ðế, Thập Nhị Nhân Duyên, 37 Phẩm Trợ Ðạo. Về pháp
hành, Bà nhấn mạnh đến sự khác biệt giữa thiền Chỉ Tịnh và thiền Minh Sát.
Theo Bà, chúng ta không thể đạt
đến tuệ giác nếu thực hành hai pháp thiền cùng một lúc, và Bà nêu lên 5 phương
tiện để thực hành thiền Minh Sát: tinh tấn, chánh niệm, giác tỉnh, khéo hướng
tâm (yonisomanasikara) và cảnh giác (sikkhati).Phương pháp thiền của Bà cũng
khác những vị thiền sư khác: là đặt trọng tâm trên niệm thân xuyên qua bốn oai
nghi (đi, đứng, ngồi, nằm) và các oai nghi phụ; đồng thời, xuyên qua những oai
nghi đó, nhìn thấy trực tiếp Vô Thường, Khổ, Vô Ngã. Chỉ có hành như vậy mới
đưa tới trí tuệ giác ngộ, tức là thấu rõ bản chất tự nhiên của tâm thức và sắc
pháp. Về pháp thành, Bà đề cập tới 16 cái tuệ một cách rất xác thực và đối
chiếu với 7 giai đoạn thanh lọc trong ThanhTịnh Ðạo. Tất cả những điều trên đây
được đề cập một cách rõ ràng khúc chiết trong quyển Giáo Trình THIỀN MINH SÁT
(Vipassanā Bhavana) mà chúng ta đang cầm trên tay do nhờ công lao dịch thuật
của Tỳ Kheo THIỆN MINH, một vị sư trẻ tuổi đầy nhiệt tâm trong công cuộc hoằng
dương chánh pháp, đã và đang phiên dịch nhiều tác phẩm Phật Học giá trị.
Với công trình dịch thuật này,
Phật tử Việt Nam
nắm trong tay toàn bộ Phương Pháp thiền Quán của thiền Sư Achaan Naeb.
Xin trân trọng giới thiệu với
toàn thể quí Phật Tử tác phẩm này, hiện đang được giảng dạy tại các trung tâm
thiền thuộc phương pháp Achaan Naeb, và xin chân thành cảm tạ Ðại ÐứcThiện Minh
đã dành cho tôi danh dự giới thiệu quyển sách này.
Bác sĩ Nguyễn Tối Thiện
Paris, Pháp quốc.
LỜI NÓI ÐẦU
Truyền
thống của Phật giáo Miến điện và Thái lan có hai vị thiền sư Cư sĩ khá nổi
tiếng trên thế giới, đó là thiền sư U Ba khin và thiền sư Achaan Naeb. U Ba
Khin là thiền sư nam cư sĩ nguời Miến điện, còn Achaan Naeb là thiền sư nữ cư
sĩ nguời Thái Lan. Nhận thấy hai vị thiền sư trên có những điểm ưu việt cần
phải giới thiệu đến Phật tử Việt nam học hỏi và nghiên cứu. Do đó, năm 2002,
chúng tôi có in toàn tập học thuyết về Thiền học của thiền sư U Ba Khin để phổ
biến cho hành giả Việt nam áp dụng tu tập. Quyển sách đó mang tựa đề là "Thiền
Quán, tiếng chuông vượt thời gian", đã được đông đảo Phật tử hưởng ứng và
áp dụng tu tập. Năm nay chúng tôi tiếp tục giới thiệu thêm toàn tập lý thuyết
về thiền của nữ thiền sư Achaan Naeb, với tựa đề là "Giáo Trình Thiền Minh
Sát Tuệ".
Quyển sách này, chúng tôi đuợc
Bác sĩ Hồ Hồng Phước ở Anh Quốc gởi tặng vào năm 1995. Lý do đến năm nay mới ra
mắt đọc giả là vì bận Phật sự và thiếu kinh phí in ấn. Năm 2000, chúng tôi có
nhân duyên đặc biệt, được sanh Anh Quốc nhập hạ và tu nghiệp tại trụ sở Giáo
hội Tăng Già Anh Quốc (Amaravati), đồng thời trong chuyến đi đó có tham quan
nước Pháp thăm Chư tăng, chùa chiền Việt nam và được gặp Bác sĩ Nguyễn Tối
Thiện và Nguyễn Từ Thiện trong dịp này. Gặp nhau mừng lắm, vì biết nhau nhưng
chưa từng gặp mặt. Gặp nhau biết bao nhiêu vấn đề đạo pháp đuợc trao đổi, đặc
biệt và khó quên đó là những tư liệu quý báu, nhân chứng lịch sử của Phật giáo
Nam tông Việt nam mà chúng tôi đã gặp gỡ và trao đổi để hoàn thành quyển
"Lịch sử Phật Giáo Nam Tông Việt Nam". Vì nhị vị là con của cụ Nguyễn
Văn Hiểu là nguời có công vô cùng lớn lao đối với Phật giáo Nguyên thuỷ Việt
nam và nhị vị cũng từng gần gũi với quý Hoà thượng trong phái đoàn truyền giáo
của Hoà thuợng Hộ tông. Chẳng ngờ cuộc gặp hôm đó để rồi chưa đầy hai tháng
trôi qua cụ Nguyễn Từ Thiện qua đời. Chúng tôi nghe tin rất đau xót và xúc
động, nhưng mừng là vì nguời ra đi đã nói những gì nên nói. Ngày từ giả Pháp để
trở về Anh quốc bác sĩ Nguyễn Tối Thiện có nhờ tôi khi về Việt nam in dùm quyển
hỏi đáp thiền Minh Sát của thiền sư Achaan Naeb do chị Phật tử Tuệ Uyển dịch để
phổ biến cho Phật tử việt nam. Tôi nhận lời, nhưng khi về Việt nam chúng tôi
xem lại thì nhận thấy phần dịch của Phật tử Tuệ Uyển chỉ là phần nhỏ hỏi đáp
cuối của quyển sách thiền VIPASSANĀ BHAVANA mà chúng tôi đã thực hiện xong
nhưng chưa in. Tôi báo chuyện này cho Bác sĩ Nguyễn Tối Thiện, nguời rất hoan
hỷ. Bác sĩ và bạn đạo tài trợ kinh phí để in ấn, nên yêu cầu tôi xúc tiến để
hoàn thành ấn phẩm trên. Mặc dù có kinh phí và bản thảo đã xong nhưng vẫn còn gặp
nhiều chướng duyên nên dịch phẩm này ra đời muộn, mong quý vị và các bạn thông
cảm.
Thiền sư Achaan nép là Nữ giới
nhưng Bà được nguời Thái lan và Phật tử trên thế giới ái mộ và sùng kính. Sùng
kính là vì bà có phong cách đạo hạnh rất đặc thù, tận tâm trong việc giảng dạy,
quý mến và trân trọng hành giả tu học với mình. Bà và hành giả tuy hai mà một,
không có sự ngăn cách trong tình nguời nhưng lúc giảng dạy bà luôn tỏ ra cứng
rắn đối với pháp Thiền cho hành giả. Ngoài việc giảng dạy thiền cho hành giả bà
còn là một nhà từ thiện rất nổi tiếng ở Thái lan, giúp đỡ những trẻ em nghèo ở
vùng sâu vùng xa. Bà chẳng những am hiểu pháp hành mà còn rất thông thạo pháp
học, cụ thể là môn Vi Diệu Pháp. Một môn học vô cùng quan trọng cả pháp học lẫn
pháp hành. Học Phật pháp mà không học Vi Diệu pháp thì chẳng khác nào làm toán
mà không thuộc bảng Cửu chương. Do đó hành giả học thiền với bà đều am hiểu Vi
Diệu Pháp. Hành giả hiểu Vi diệu pháp khi thực hành thiền dễ dàng phân biệt
được dòng tâm thức sinh diệt, thay đổi; không lẫn lộn giữa Thiền chỉ và Thiền
quán; không nhầm lẫn giữa Tục đế và Chơn đế.
Quyển "Giáo Trình Thiền
Minh Sát Tuệ" là một quyển sách hay của thiền sư Achaan Naeb để sử dụng
khi bà dạy cho các thiền sinh Thái Lan và thiền sinh Thế giới. Ðiểm lôi cuốn và
hấp dẫn chúng ta là Nội dung quyển sách này tác giả trình bày ba vấn đề chính:
Lý thuyết, thực hành và kết quả. Lý thuyết tác giả đề cập rất chi tiết 37 Pháp
Bồ Ðề Phần, Tứ Diệu Ðế, 12 Nhân Duyên, sự khác nhau giữa Thiền Chỉ và Thiền
Quán; trong phần này tác giả không quên đề cập đến Tiểu sử Ðức Phật Thích Ca để
hành giả nhận chân được tấm gương xuất thế và công trình giác ngộ vĩ đại của
Ngài; điều quan trọng là Bà nhấn mạnh tầm quan trọng của chánh niệm và tỉnh
thức, giải thích rất trong sáng và dễ hiểu hai cụm từ này. Bà từng nói chánh
niệm và tỉnh thức là chìa khoá để thành đạt được Tứ Niệm Xứ và khai thông dòng
suối giác ngộ. Lý thuyết thì nhiều nhưng thực hành thì rất đơn giản, bà chỉ
khuyên hành giả chú tâm chánh niệm và tỉnh giác vào 4 oai nghi: đi, đứng, nằm,
ngồi để hiểu biết thật rõ thân tâm và ghi nhận chúng. Tâm tham biết tâm tham,
tâm sân biết tâm sân v.v... biết để ghi nhận và buông bỏ, không phân tích,
không cố chấp và không dính mắc. Ðó là nghệ thuật sát trừ tâm phiền não trong
giây phút hiện tại. Nghệ thuật ấy nếu hành giả áp dụng tu tập trong đời sống
hằng ngày, nó sẽ giúp tâm hành giả thư giản tâm linh, tươi trẻ, bình an và hạnh
phúc. Cuộc đời chúng ta khổ đau là vì bị tham sân si chi phối.
Kết quả của thiền Minh sát là
mục tiêu cuối cùng của nguời Phật tử, không phân biệt xuất gia và tại gia, đó
là đạo quả giác ngộ. Chừng nào tâm của hành giả không còn tham sân si đó là Níp
bàn tại thế. Cách giải thích trong thiền học là hành giả phải tu tập tinh
chuyên trong Tứ niệm xứ để trải qua 16 cái Tuệ Minh Sát thì mới chứng được đạo
quả đệ nhất Sa Môn. Ðó là dòng thánh thứ nhất trong đạo Phật. Tâm hành giả lúc
bấy giờ Thân kiến, Hoài nghi và giới cấm thủ hoàn toàn đoạn trừ.
Phương pháp thiền của bà dựa
trên bài kinh Ðại Niệm xứ của đức Phật giảng trong Trung Bộ kinh và truờng Bộ
kinh, nhưng qua cách giảng dạy của bà, hành giả cảm thấy vô cùng thực tế và
sống động, dễ hành và dễ hiểu. Khi áp dụng thực hành, hành giả cảm nhận được sự
lợi ích và hiệu quả khi tu tập.
Cầu mong quyển sách này là người
bạn tâm linh của quý vị trước khi thực tập thiền. Nó sẽ tô điểm và làm trong
sáng phần nào phương pháp thiền trên con đường giác ngộ của Quý vị và các bạn.
Trong quyển sách này có điều chi khuyết điểm kính mong quý vị chỉ giáo để kỳ
tái bản để hoàn chỉnh hơn
Kỳ Viên Tự, mùa Xuân 2003
Tỳ kheo Thiện Minh