Thiền học
Vô Môn Quan
Huệ Khai
08/07/2555 06:21 (GMT+7)
Kích cỡ chữ:  Giảm Tăng

TẮC 7              

TRIỆU CHÂU RỬA BÁT

CÔNG ÁN

Một ông tăng hỏi ngài Triệu Châu

- Tôi mới vào chùa, xin ngài chỉ dậy.

Sư hỏi:

- Ăn cháo chưa?

Tăng đáp

- An cháo rồi

Sư nói

- Rửa bát đi.

Ông tăng liền ngộ.

LỜI BÀN

Triệu châu mở miệng là bày cả ruột gan. Ông tăng nghe không hiểu gọi chuông là lu.

KỆ TỤNG

Chỉ vi phân minh cực

Phiên lệnh sở đắc trì

Tảo tri đăng thị hỏa

Phạn thục dĩ đa thì.

Tưởng đã rõ lầu lầu

Đâu ngờ thêm chậm chạp.

Sớm biết đèn là lửa

Cơm chín đã từ lâu.

BÌNH BÌNH

Triệu Châu mở miệng là bày cả ruột gan

Nhưng thử hỏi Triệu Châu đã chỉ cho ông tăng cái gì?

TẮC 8

HỀ TRỌNG TẠO XA

CÔNG ÁN

Hòa thượng Nguyệt Am hỏi một ông tăng

- Hề Trọng làm bánh xe trăm gọng. Nắm hai đầu, bỏ trục đi, thế nghĩa là sao?

LỜI BÀN

Nếu hiểu rõ được liền, mắt tựa sao băng, cơ như ánh chớp.

KỆ TỤNG

Cơ luân chuyển xứ

Đạt giả do mê

Tứ duy thượng hạ

Nam, bắc, đông, tây

Chỗ bánh xe chuyển

Kẻ ngộ còn mê

Bốn bề trên dưới

Nam, Bắc, tây, đông.

BÌNH BÌNH

Tâm có trăm tánh chất, trăm phương tiện

Thế mà chỉ chấp hai bên (có không, phải trái v v…)

Bỏ mất chỗ diệu dụng

Chỗ bánh xe chuyển là chỗ diệu dụng của tâm

Người đã ngộ từ chỗ mê đó

Thì mặc tình:đông, tây, nam, bắc

TẮC 9

ĐẠI THÔNG TRÍ THẮNG PHẬT

CÔNG ÁN

Một ông tăng hỏi hòa thượng Hưng Dương Nhượng:

- Phật Đại Thông Trí Thắng ngồi tu mười kiếp ở đạo tràng, Phật pháp không hiển hiện, không thành được Phật đạo, thế nghĩa là sao?

Sư nói

- Hỏi hay thật.

Ông tăng nói

- Đã ngồi tu ở đạo tràng, sao lại không thành được Phật đạo?

Sư đáp

- Vì ông ấy không thành Phật.

LỜI BÀN

Chỉ cho lão Hồ biết, không cho lão Hồ hiểu. Kẻ phàm phu mà biết thì đó là thánh nhân, thánh nhân mà hiểu thì đó là phàm phu vậy.

KỆ TỤNG

Liễu thân hà tự liễu tâm hưu

Liễu đắc tâm hề thân bất sầu

Nhược dã thân tâm câu liễu liễu

Thần tiên hà tất cánh phong hầu.

Rõ thân há đọ tâm trong sáng

Sáng được tâm chừ thân chẳng sầu

Ví cả thân tâm đều tỏ sạch

Thần tiên nào phải đợi phong hầu.

BÌNH BÌNH

Chẳng biết.

TẮC 10

THANH THOÁT CÔ BẦN

CÔNG ÁN

Một ông tăng hỏi hòa thượng Tào Sơn

- Thanh thoát này nghèo khổ xin ngài cứu giúp.

Sư gọi

- Thầy Thoát

Ông tăng đáp

- Dạ

Sư nói

- Rượu Thanh nguyên vốn sẵn của nhà, đã uống xong ba chén sao còn bảo chưa dính môi?

LỜI BÀN

Thanh Thoát trình cơ như vậy là ý làm sao? Tào Sơn lanh mắt hiểu rõ ngay ý tứ. Tuy vậy xem vào đâu mà bảo thầy Thanh Thoát uống rượu?

KỆ TỤNG

Bần tự Phạm Nhiễm

Khí như Hạng Võ

Hoạt kế tuy vô

Cảm dữ đấu phú

Nghèo tợ Phạm Nhiễm

Oai như Hạng Võ

Nghề nghiệp trống trơn

Dám so phú hộ.

BÌNH BÌNH

Xem vào đâu mà bảo thầy Thanh Thoát uống rượu?

- Dạ

TẮC 11

TRIỆU CHÂU KHÁM AM CHỦ

CÔNG ÁN

Ngài Triệu Châu ghé thăm một am, hỏi

- Có chăng, có chăng?

Chủ am giơ nắm tay lên. Sư nói

- Nước cạn không phải chỗ đậu thuyền.

Bèn bỏ đi.

Lại ghé một am khác, hỏi

- Có chăng có chăng?

Chủ am cũng giơ nắm tay lên. Sư nói

- Buông được, bắt được, giết được, cứu được.

Bèn lễ bái.

LỜI BÀN

Cả hai đều đưa nắm tay lên, sao lại chịu một, chê một? thử hỏi ngoa ngạnh ở đâu? Nếu hạ được chỗ này một câu chuyển ngữ thì thấy ngay Triệu Châu, lưỡi không xương, khen chê mặc sức. Tuy nhiên ngặt nỗi Triệu Châu lại bị hai ông tăng khám phá.

Nếu bảo hai ông chủ am có hơn có kém thì tỏ ra không có con mắt tham học. còn nếu bảo hai ông chủ am không hơn không kém thì cũng không có con mắt tham học.

KỆ TỤNG

Nhãn lưu tinh

Cơ xế điện

Sát nhân đao

Hoạt nhân kiếm.

Mắt sao băng

Cơ ánh chớp

Đao giết người

Kiếm cứu người.

BÌNH BÌNH

Chẳng phải hai ông tăng có hơn, có kém, mà do Triệu Châu có hơn, kém. (con mắt Triệu Châu mới phân biệt được người hơn kẻ kém)

TẮC 12

THOẠI NHAM GỌI ÔNG CHỦ

CÔNG ÁN

Hòa thượng Thoại Nham Ngạn hàng ngày tự kêu

- Ông chủ

Rồi tự đáp

- Dạ

Lại nói

- Tỉnh táo nhé

- Dạ

- Mai kia mốt nọ đừng để người gạt nhé!

- Dạ, dạ

LỜI BÀN

Lão Thoại Nham tự bán, tự mua, bịa ra lắm đầu thần mặt quỉ. Cớ sao vậy? Một lão kêu, một lão dạ, một lão tỉnh táo, một lão không bị người gạt, ngó kỹ té ra vẫn không lão nào là thật lão. Nếu bắt chước lão, thì đó cũng là kiến giải của chồn hoang.

KỆ TỤNG

Học đao chi nhân bất thức chân

Chỉ vị tùng tiền nhận thức thần

Vô lượng kiếp lai sinh tử bản

Si nhân hoán tác bản lai nhân.

Lẽ thực người tu chẳng biết soi

Bởi gìn thần Thức đã bao đời

Muôn kiếp đến nay, gốc sinh tử

Mê muội xưng danh ấy vốn người.

BÌNH BÌNH

Lão này chưa tỉnh.